Ба гузориши ТоҷикПресс, Пашинян дар мусоҳибае бо Фаронса 24 иддао карда буд, ки дар тирамоҳи соли гузашта, мақомоти русӣ хостори сарнагунии мақомоти давлатии Арманистон шуданд.
Дар муқобил, Мария Захарова, сухангӯи Вазорати умури хориҷаи Русия дар як ҷаласа гуфт, ки изҳороти Никол Пашинян, нахуствазири Арманистон дар мавриди Русия, ки зоҳиран хостори кудета дар ин Ҷумҳурӣ мебошад, комилан беасос аст. Ин дипломат хитоб ба як хабарнигор гуфт: “Норизоятии нахуствазири Арманистон, ки шумо ба он ишора кардед комилан беасос аст.” Ӯ афзуд: “Мақомоти русӣ ҳаргиз ҳатто як бор ҳам иҷоза надодаанд, ки хостори сарнагунии мақомоти қонунии мунтахаб дар ҳар ҷое шаванд. “Ин дипломат гуфт, ки тарафи русӣ аз ҳамон рӯйкард истифода мекунад” ҳам дар робита бо мақомоти феълӣ дар Ереван ва ҳам дар мавриди мақомоти қаблӣ дар Ереван ва ба таври куллӣ дар робита бо ҳар кишвари мустақил. “Як суоли мантиқӣ матраҳ мешавад-касоне, ки акнун дар Ереван дар қудрат ҳастанд, оё ҳамон мантиқро дар робита бо кишварҳои дигар ё раванди сиёсии дохилии худ дунбол мекунанд? Ба назари ман иддаи хубест, ки дар мавриди ин мавзӯъ баҳс кунем, ҳамаи мо таърихи ахирро ба ёд меорем, чизе, ки чанд сол пеш иттифоқ афтод.
Сергей Лавров, вазири умури хориҷаи Русия рӯзи 2 март дар як конфронси матбуотӣ пас аз нишасти дипломатик дар Антолё эълом кард: Мо мутаассифем, ки раҳбарии Арманистон тасмиме огоҳона иттихоз кардааст то ба таври пайваста хатти бадтар шудани равобит бо Федератсияни Русияро дунбол кунад ва Русияро ба хотири ҳар иттифоқе, ки барои Қарабоғи Кӯҳистонӣ афтодааст, сарзаниш кунад.
Беэътимодии Арманистон ба Русия аз онҷо шиддат гирифт, ки Русия ба Украина ҳамла кард то сиёсати дохилии ин кишварро тобеи худ кунад. Пештар, нахуствазири Арманистон дар мусоҳибае эълом кард, ки ба далели даргирии низомӣ дар Украина, Ереван дигар наметавонад ба Маскав ба унвони зомини амният эътимод дошта бошад. Нахуствазири Арманистон бо таъкид бар инки Русия ба далели даргирии низомӣ бо Украина наметавонад зомини амниятии қобили эътимоде барои ин кишвар бошад, гуфт: Неруҳои ҳофизи сулҳи русӣ дар анҷоми вазоифи худ дар минтақаи Қарабоғ шикаст хӯрдаанд.
Ба гуфтаи вай, истиротижии Арманистон акнун бояд ин бошад, ки “дар ин шароит талош кунем то вобастагии худ ба дигаронро ба ҳаддиақал бирасонем ва рӯи тавоноии худ такя кунем. Мо мехоҳем як кишвари ғайривобаста, як кишвари мустақил дошта бошем, аммо бояд роҳҳое дошта бошем, ки дар миёнаи даргириҳои ғарбу шарқ, шимолу ҷануб гирифтор нашавем. Ҳеҷ мавриде вуҷуд надорад, ки Арманистон “маъмури дигаре” шавад. Ин ғайриқобили қабуласт.”
Пашинян ҳамчунин афзуд, ки дархост аз ҳомии бузург -Русия- ҳар бор, ки даргирӣ шурӯъ мешавад, ба содагӣ иқдомӣ нопойдор аст. Вай гуфт: “улгуе, ки мо бо ҳамсоягони худ дорем як мушкил аст ва бояд дигаронро даъват кунем то аз мо муҳофизат кунанд -фориғ аз ин ки он дигарон чи касоне ҳастанд- як улгуе бисёр осебпазир аст.”
Ин таҳлилро Чарлз Мишел, раиси Шӯрои Аврупо низ таъйид карда ва гуфта буд “нотавонии Русия дар тазмини сулҳу амният дар минтақаи Қарабоғи кӯҳистониро “хиёнат” ба арманиҳо тавсиф кард.” Мишел гуфт: “Барои ҳама возеҳ аст, ки Русия ба мардуми Арманистон хиёнат кардааст. Ин хости Русия буд, ки барои тазмини тавофуқи сулҳу амният, сарбозон дар майдон ҳузур дошта бошанд. аммо дидем, ки амалиёти низомии Озарбойҷон, бидуни кучактарин вокунише аз сӯи неруҳои ҳофизи сулҳи Русия оғоз шуд.”
Дар ҳамин ҳол, мақомоти Арманистон, ки муҳтотона талош карданд дар ҷанги Русия ва Украина бетараф бимонанд дар рӯзи 24 август дар маркази шаҳри Ереван шоҳиди тазоҳуроти зидди Русия дар ҳимоят аз Украина буданд, ки бо вуҷуди муҷаввизи расмӣ, полис иҷтимокунандагонро пароканда ва муътаризонро дастгир кард. Ба гузориши расонаҳо ин роҳпаймоии эътирозиро шохаи Еревани Кумитаи зидди ҷанги Русия барпо карда буд, ки ба гуфтаи расонаҳои Русия ва тарафдори Русия дар Арманистон аз тарафи Михаил Ходорковский, мунтақиди Кремл ҳимояти молӣ шудааст.
Спутники Арманистон пеш аз ин роҳпаймоӣ дар матлабе навишт: “Чаро русҳаросон дубора дар Арманистон фаъол шудаанд?” Ин матлаби давлати Пашинянро муттаҳами “тарафдории беш аз ҳад” аз гуруҳҳои “русҳарос” мекунад, ки аз ғарб ҳимояти молӣ мешаванд чи онҳо, ки дар Арманистон мустақар ҳастанд ва чи онҳое, ки пас аз шурӯи ҷанг дар Украина аз Русия ба Арманистон фирор кардаанд. Дар ин матлаб ба Арманистон дар мавриди “гом ниҳодан дар масири фоҷеабори нобудии кишвар дар ҷиҳати хостаҳои истеъморгарон” ҳушдор дода шудааст.
Дар ҳоле, ки Арманистон саъй дорад то ба лиҳози сиёсӣ аз Маскав фосила гирифта ва ба ғарб наздик шавад бояд гуфт, ки аз назари иқтисодӣ ин кишвар ба шиддат ба Маскав вобастааст. Тиҷорати Арманистон бо Русия дар соли 2022 ба далели таҳримҳои ғарб алайҳи Русия тақрибан ду баробар шуд ин масъала гарчи ба иқтисоди Арманистон кумаки фаровоне кардааст, аммо дар ҷои худ Арманистонро дар баробари Русия осебпазир кардааст. Талоши Арманистон барои густариши равобит бо Иттиҳодияи Аврупо, норизоятӣ аз бетафовутии Созмони Паймони Амнияти Дастаҷамъӣ ба раҳбарии Маскав дар давраи пас аз поёни ҷанги 2020 Қарабоғ, ва ҳамчунин беэътимодии Русия ба музокироти Арманистону Ҷумҳурии Озарбойҷони таҳти назорати Иттиҳодияи Аврупо мумкин аст бурузи таниши бештар дар равобити дуҷониба байни Маскав ва Ереван шавад.
Ҳануз Арманистон барои таъмини ниёзҳои худ ба маводи аслии ғизоӣ (аз ҷумла ҳудуди 100% гандум), гази табиӣ ва таслеҳоти низомӣ ба Русия вобастааст. Ба назар мерасад бо вуҷуди мушкилоти рӯзафзун барои Ереван иттиҳоди Арманистон бо Русия ҳамчунон побарҷо бимонад.
Ба ҳар сурат Маскав барои мухотабони дохилии худ, Пашинянро ба унвони як сипари балои ҳозиру омода муаррифӣ карда то тақсиреро мутаваҷҷеҳи худ накунад ва интиқодҳо аз коҳиши нуфузи худ дар минтақаи Қафқози Ҷанубиро камранг ҷилва диҳад. Гузоришҳои муфассали телевизиони давлатии Русия дар бораи эътирозҳо алайҳи Пашинян дар дохили Арманистонро ҳам метавон дар ҳамин чорчуб арзёбӣ кард. Ин эътирозҳо бо ҷузъиёт бисёр бештаре нисбат ба худи даргирӣ дар минтақаи Қарабоғи Кӯҳистонӣ пушиш дода шуд. Хабарнигори телевизиони НТВ, ки ба ширкати расонаии Газпроми Русия тааллуқ дорад, дар гузорише гуфт “эътирозҳои хиёбоние, ки Никол Пашинянро ба қудрат расонд, акнун ӯро ба хиёнат муттаҳам мекунад.” Мақомҳои Русия ба тундӣ ба интиқодҳои ахири Пашинян алайҳи Маскав вокуниш нишон додаанд, аммо дар бораи кушта шудани сулҳбонони Русия дар ҷараёни амалиёти Ҷумҳурии Озарбойҷон барои тасхири Қарабоғи Кӯҳистонӣ худдории бисёр бештаре аз худ нишон додаанд.