Ба гузориши Тоҷикпресс ба нақл аз сомонаи амрикоии “Политико”, ин расона дар гузориши муфассал ба иқдоми ин кишвар ва Олмон барои ирсол тонк ба Украина ишора карда ва дар он рӯи убури мудовим ғарб аз «хатти қирмизҳое, ки худаш тарсим карда», даст гузоштааст.
Дар ибтидои гузориш омадааст: “бо таваҷҷуҳ ба инки (тонкҳои) обромз сохти Иёлоти Муттаҳида ва леупордҳои сохти Олмон баъд аз моҳҳо мушоҷира миёни муттаҳидони ғарбӣ ба самти хатти муқаддам (ҷанги Украина) мераванд, тарроҳони низомӣ дар Киев таваҷҷуҳи худро ба ончи, ки онҳо ба унвони гоми мантиқии баъдӣ дар талош барои дафъи муҳоҷимони русӣ медонанд, додаанд: таҳвил гирифтани ҷетҳои ҷангандаи модерн».
Ба навиштаи ин расона, гуфтугӯ бо беш аз ниме аз масъулони низомии ғарбӣ ва дипломатҳо таъйид мекунад, ки дар бораи додани ҷангандаҳо ба Украина дар ҳоли ҳозир як баҳси дохилӣ дар ҷараён аст ва Украина бо ҳимояти кишварҳои ҳавзаи Балтика онро дар дастури кор қарор додаанд.”
Дипломати як кишвар дар шимоли Аврупо бо ишора ба ирсоли тонкҳои амрикоӣ ва олмонӣ ба Украина ба Политико гуфт: «гоми табиӣ ва баъдӣ (додани) ҷетҳои ҷанганда хоҳад дод».
Политику навишт: “баҳс (бар сари додани ҷанганда ба Украина) эҳтимолан ҳатто аз муноқиша дар бораи тонкҳо низ ҷанҷолитар хоҳад буд. Дар Аврупо, мақомот ва дипломатҳои мутааддиде гуфтанд, ки аз назари давлатҳояшон дигар ин идаро ғайриқобили сӯҳбат кардан ва андешидан намедонанд, аммо тарс аз ташдиди таниш ҳамчунон болост».
Дипломати кишвари шимоли Аврупо, ки ном ва ҳувияташ мунташир нашудааст, ба Политико хабар дод, Амрико ба Украина эълом карда, ки «айни ҳол» мухолифи ирсоли ҷанганда аст.
Ин дипломат идома дод: «дар ин мавзӯъ як хатти қирмиз аст, аммо мо дар тобистон дар бора ҳеморс як хатти қирмиз доштем ва аммо аз он убур кардем. Сипас тонкҳо (хатти қирмиз) буд ва аз он ҳам дорем убур мекунем».
Як «фиристодаи аршад аз як кишвари аврупоӣ» дар мусоҳиба бо Политико рӯи тағйири мукаррари мавозеи ғарбиҳо дар бораи ҳаҷми кумакҳои низомӣ ба Украина даст гузоштааст. Вай гуфт: «имрӯз (ирсоли) ҷангандаҳо комилан ғайри қобили тасаввур аст, аммо мо давоми ду то се ҳафтаи оянда шояд дар ин бора гуфтугӯ дошта бошем».
Қарор аст вазирони дифои «муттаҳидони Украина», моҳи оянда дар пойгоҳи низомии Амрико дар «Ромиштайн»-и Олмон нишаст баргузор кунанд, ки дар он интизор меравад мавзӯъи ҳимояти ҳавоӣ ва ҳавонаврдӣ яке аз мавзӯъоти калидии он бошад.
Вепка Ҳикестро, вазири дифои Нидерланд ҳафтаи гузашта дар ҷаласаи парлумон эълом кард, ки кобинаи ин кишвар омодагии инро дорад, ки дар сурати дархости Украина ба ин кишвар ҷангандаи F-16 бидиҳад. Вай тасреҳ кард: «мо зеҳнамон боз аст ва ҳеҷ тобуе вуҷуд надорад».
Ростислов Кочер, вазири хориҷаи Словакия моҳи гузашта гуфта буд, ки ин кишвар омодагӣ дорад ба Украина ҷангандаҳои «миг 29» бидиҳад ва дар ҳоли ройзанӣ бо дигар аъзои НАТО ва раисҷумҳури Украина дар бораи ин мавзӯъ аст.
Улоф Шултз, садриаъзами Олмон аммо рӯзи чаҳоршанбе мухолифати худро бо ирсоли ҷанганда ба Украина ба далели ҷилавгирӣ аз ташдиди танишҳо эълом кард. Ӯ гуфт: «ҳеҷ ҷангандае ба Украина таҳвил нахоҳад шуд…ин мавзӯъ аз ҳамон ибтидо аз ҷумла аз сӯи раисҷумҳури Иёлоти Муттаҳида равшан шуда буд».
Дар гузориши вебгоҳи амрикоии “Политико” омадааст: «муттаҳидони аврупоии Украина як даргириро пешбинӣ мекунанд, ки метавонад се то панҷ соли дигар ё бештар тӯл бикашад ва нигарониҳое вуҷуд дорад, ки ғарб ҷое расидааст, ки метавон бидуни барангехтани вокуниши шадиди Маскав (ҳимояти низомӣ ва таслиҳотӣ дар ихтиёри Украина) қарор дода шавад».
Як дипломати аршади аврупоии дигар ба Политико хабар дод, авоили соли гузашта кишварҳои ғарб рӯи «сиёсати нонавишта» мабнӣ бар инки чӣ навъ кумакҳои таслиҳотӣ дар ихтиёри Украина қарор дода нашавад, тавофуқ карданд, чаро, ки рӯи ин мавзӯъ нигаронӣ вуҷуд дошт, ки «мо шояд боиси барангехтани посухи бузург аз сӯи Русия шавем».
Ба гуфтаи дипломати аврупоӣ, ин тафаккур пушти тавофуқи мазкур буд, ки кишварҳои ғарбӣ бояд ба тадриҷ аз Украина ҳимоят кунад ва дар ҳар марҳилаи посух Русияро мавриди арзёбӣ қарор диҳад.
Вай идома дод: «бисёре аз кишварҳои ғарбӣ фикр мекунанд, ки агар бихоҳем тамоми сахтафзореро, ки дар марҳилаи аввали ҷанг аз мо хостаанд ба Украина ироа кунем, вокуниши шадиди Русия аз ҷумла посухи атомӣ вуҷуд хоҳад дошт. Мумкин аст инро фароянди одат додани Владимир Путин ба ҳимоятҳои низомии ғарб биномед».
Роҳбурди дар назар гирифтаи кишварҳои ғарбӣ дар қиболи кумаки низомӣ ба Украина, як роҳбурди ором ва рӯ ба ҷилав будааст. Ғарб аз ирсоли мушакҳои дӯш партоби зидди тонки «ҷовлин» ва «истингар» корро оғоз карданд ва сипас ба самти ҳеморс, падофанд потриот, тонк ва худравҳои зиреҳӣ рафтаанд».
Дипломати аршади аврупоӣ, истиноди Политико дар мусоҳиба бо ин расонаи амрикоӣ пешбинӣ кард, ки ирсоли ҷанганда ба Украина ҳатмӣ аст ва «танҳо масъала ин аст, ки чӣ замоне» ин мавзӯъ анҷом хоҳад шуд.
Политико идома дод: «дипломатҳои аврупоӣ иттифоқи назар доранд, ки ғарб ибтидо мехоҳад ҳамаи гузинаҳои дигар барои пуштибонии ҳавоб (ба Украина) аз ҷумла паҳподҳои таҳоҷумӣ бештар ва эҳтимолан мушакҳои дурбурдро мавриди истифода қарор бидиҳад…аммо ҳамин фиристодагон (дипломатҳои аврупоӣ) ба тасмимҳои ахири Иёлоти Муттаҳида ишора карда ва онҳоро ҳамчун нишонае аз тадоруки Вашингтон барои сӯҳбат барои ирсоли ҷанганда донистанд».
Маҷлиси намояндагони Амрико дар моҳи июли соли гузашта 100 миллион доллар барои омӯзиши халабонони украинӣ барои парвоз бо ҷетҳои ҷангандаи амрикоӣ тасвиб кард ва дар моҳи октябр эълом шуд, ки як гурӯҳи чанд даҳ нафара аз халабонони украинӣ барои омӯзиши парвоз бо ҷангандаҳои ғарбӣ интихоб шуданд.
Колин Кол, муовини вазири дифои Амрико чанд моҳи қабл дар гуфтугӯ бо хабарнигорон дар бораи эҳтимоли ирсоли ҷанганда ба Украина сӯҳбат карда буд. Ӯ гуфта буд: «ғайриқобили тасаввур нест, ки дар идомаи роҳ ҳавопаймои ғарбӣ бахше аз ин муодила бишавад».
Гумоназанӣ дар бораи ройзаниҳо дар миёни кишварҳои ғарбӣ барои ирсоли ҷетҳои ҷанганда ба Украина дар шароите матраҳ шудааст, ки Юри Сок, мушовири Вазорати дифои Украина рӯзи чаҳоршанбе гуфт, ки ин кишвар пас аз таъмини тонкҳои размӣ, барои дастёбӣ ба ҷангандаҳои насли чаҳорум монанди « F-16» сохти Амрико талош хоҳад кард. Вай гуфт:«монеи бузурги баъдӣ, акнун таъмини ҷанганда хоҳанд буд».
Неруи ҳавоии Украина новгоне аз ҷангандаҳои қадимӣ дорад, ки беш аз 31 сол пеш аз хатти мунтож хориҷ шуданд. Ин ҳавопаймоҳои ҷангӣ барои раҳгирӣ ва ҳамла ба мавозеи Русия истифода мешаванд.
Мушовири вазорати дифои Украина афзуд: «агар ҷангандаи ғарбӣ ба даст оварем, музоидаи бисёре дар майдони набард касб хоҳем кард. Мо танҳо хостори F-16 нестем, балки ниёз ба анвои ҷангандаи насл чаҳорум дорем».
Як халабони украинӣ низ гуфт, ки бисёре аз ҳамтоёни ӯ дар неруи ҳавоӣ дар вақтҳои фароғат дар ҳоли гузарондан килосҳои англисӣ ҳастанд ва мунтазири дарёфти ҷангандаҳои ғарбӣ ҳамчун « F-16» ҳастанд.