Мизони сармоягузории давлат дар артиш

Мизони сармоягузории давлат дар артиш (дарёфти кӯмак аз давлатҳо ва ниҳодҳои хориҷӣ)

Бо таваҷҷӯҳ ба гузоришоти созмонҳои байналмилалӣ, мизони будҷаи низомии солиёнаи Тоҷикистон 1/600/000/000 (як милёрду шашсад милён доллар) ва теъдоди низомиёни артиши кишвар 9 ҳазор нафар тахмин зада шудааст.

Таҷҳизоти нерӯи ҳавоӣ ин кашвар низ иборатанд аз 25 адад ҳавопаймо, аз ҷумлаи онҳо, 1 адад ҳавопаймои ҳамлу нақл ва 20 адад болгард, аз ҷумла 6 адад болгарди таҳоҷумӣ

Аммо дар мавриди таҷҳизоти нерӯи заминии ин кишвар агар бихоҳем ба таври дақиқ онро баён кунем лозим ба зикр аст, ки 253 адад тонк, шомили (T-62 ва T-72), 347 адад мошини зиреҳӣ, ки шомили (BMP-1, BMP-2 ва BTR-60, BTR-70 ва BTR-80) ва 90 адад воҳиди тӯпхона ё ҳамон пушка, аз қабили (D-30, 122mm ва BM-21, 122mm) ва 128 адад системи падофанди зидди ҳавоӣ монанди (SA-2, SA-3, SA-7 ва FIM-92 Stinger) эълон шудааст.

Неруҳои мусаллаҳи Тоҷикистон аз бахшҳои зер ташкил шудааст:

  1. Неруи низомии худи Тоҷикистон, ки шомили артиш, неруи ҳавоӣ, неруи дифои ҳавоӣ, горди раёсатҷумҳурӣ ва неруҳои амниятӣ аст. (Неруҳои дохилӣ ва марзӣ)
  2. Неруҳои Русия, ки умдатан лашкари зиреҳии 201 он кишвар аст.

Дар октябри соли 2004 Русия расман як пойгоҳи низомӣ дар Душанбе таъсис кард, ки дар он чанд ҳазор аз сарбозони русӣ мустақар ҳастанд. Русия ҳамчунин як пойгоҳи контроли фазоиро, ки қаблан мутааллиқ ба он кишвар буд аз Тоҷикистон пас гирифт. Бисёре аз коршиносон ин иқдомро вокуниши Русия дар баробари густариши ҳузур ва нуфузи ИМА дар Осиёи Марказӣ медонанд.

Дарёфти кӯмак аз давлатҳо ва ниҳодҳои хориҷӣ

Давлатҳои мухталиф, монанди Русия, Чин, Эрон, Ҳинд ва Амрико пайваста ба нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон кӯмакҳои фаннӣ ва молӣ ироа мекунанд. Гузашта аз ин, теъдоди зиёде аз афсарони тоҷик дар донишгоҳҳои низомии ин кишварҳо, умдатан дар Русия, таҳсил кардаанд.

Русия:

Маскав ба унвони бахше аз ҳамкориҳои низомӣ ва фаннӣ, беш аз 300 василаи нақлиётии зиреҳӣ, таъсисоти тӯпхона, чархболҳои MI-8 ва MI-24, таҷҳизоти дифои ҳавоӣ ва иртиботӣ, таҷҳизоти топографиро ба Душанбе эҳдо намудааст. Ҳудуди 600 низомӣ аз ҷумҳурии Тоҷикистон ба сурати роягон дар донишгоҳҳои низомии федератсияи Русия машғул ба таҳсил ҳастанд ва ду бор бештар давраҳои тахассусӣ барои мутахассисини ҷавон дар пойгоҳи низомии артиши русӣ 201 (RVB) баргузор мешавад. Барои Тоҷикистон, силоҳҳои Русия ва ҳамкории низомии фаннӣ бо он ҳамчунон зомини аслии амният мебошад.

Бар асоси созишномаи Тоҷикистон ва Русия дар мавриди ҳузури низомёни рус дар Тоҷикистон аз соли 2015 барои низомиёни тоҷик давраҳои кӯтоҳмуддати низомӣ баргузор мешавад.

Дар соли 2019 Русия ба Тоҷикистон таҷҳизоти низомӣ шомили дастгоҳҳои шиносоӣ ва радёбӣ ва таҷҳизоти ҳавоӣ ба арзиши беш аз 9 миллион доллар кӯмак кард.

Русия қавл дода буд то соли 2025, дар навсозии артиши Тоҷикистон, 200 миллион доллар сармоягузорӣ кунад ва танҳо миқдори зиёде аз таслиҳот ва таҷҳизоти ҷангиро ба маблағи 9 миллион доллар ба Душанбе ихтисос додааст.

Чин:

Чин бузургтарин сармоягузори хориҷӣ дар Тоҷикистон аст ва рушди тавсеаи иқтисодии Пекин дар минтақа бо рушди нуфузи низомӣ ва амниятӣ дар манотиқи стратегӣ ҳамроҳ будааст.

Ҳукумати Чин барои бозомӯзии афсарони артиши Тоҷикистон ва таъмини моддиву фаннии нерӯҳои мусаллаҳи ин кишвар талош намудааст.

Дар соли 2006 Чин 15 миллион юан ва ё маблағи беш аз 1,5 миллион доллари амрикоӣ барои кӯмак ба артиши Тоҷикистон ҷудо намуд.

Чин дар соли 2014 барои таъсиси хонаи афсарони Вазорати дифои Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе маблағи 14 миллион доллар ҳазина кардааст.

Амрико:

Кӯмакҳои нақдӣ ва ғайринақдии амрикоиҳо ҳамвора яке аз абзорҳои таъсиргузор дар қиболи кишварҳо будааст.

Тоҷикистон ҳам аз ҷумлаи ин кишварҳо буда, ки аз ибтидои истиқлол дар 1992 кӯмакҳои бисёреро аз Вашингтон дарёфт кардааст.

Ҳамкориҳои низомии Амрико ва Тоҷикистон аз соли 2002 шурӯъ шуда ва дар ин муддат Вашингтон ба артиши Тоҷикистон дар бозомӯзии афсарон ва ироаи таҷҳизоти фаннӣ ба ин кишвар кӯмак кардааст.

Ба гуфтаи Кевин Коверт, кордор сафорати Амрико дар Душанбе, Аёлоти Муттаҳида солона то 70 миллион доллар кӯмаки бе бозгашт ба Тоҷикистон ихтисос медиҳад.

Дар таърихи 5-уми октябри 2018 бо ҳузури коркунони сафорати ИМА аз ҷумла Кевин Коверт ва Саймумин Ятимов, раиси кумитаи давлатии амниятии миллӣ ва Раҷабалӣ Раҳмоналӣ, фармондеҳи неруҳои марзбонии Тоҷикистон сурат гирифт, маҳмулае шомили васоил ва таҷҳизоти токтикӣ барои гаштзанӣ, шиносоӣ, кӯмакҳои аввалия ва интиқоли неруҳои низомӣ ба арзиши ҳудудан 8 миллион доллар ба Тоҷикистон таҳвил дода шуд.

Ба гуфтаи таҳлилгари низомии рус, Александр Гераленко аз соли 2006 то 2018 Тоҷикистон таҷҳизоти низомӣ ба арзиши 155 миллион доллар аз Амрико дарёфт кардааст.

Ҳифзи ҳузури низомии Амрико дар Афғонистон, ва печидагии равобити Амрико бо Русия ва Покистон сабаб шуда то Осиёи Миёна аҳамияти бисёр физояндае барои амрикоиҳо дошта бошад. Дар тарҳи дароз муддат, ҳадаф, ҷудо кардани кишварҳои Осиёи Миёна аз Русия ва ҳарчи бештар маҳдуд кардани заминаи нуфузи Русия дар даруни Уруосиё аст.

Ҳамчунин бихонед

Ҷойгоҳи артиши Тоҷикистон дар рутбабандии ҷаҳонӣ

Андешаи Шумо

Адреси почтаи шумо нашр намешавад