Абдусаттор Бобоев муҷрии шабакаи ПМТ: Шумо нисбати Аҳмадшоҳи Масъуд ва нақши ӯ дар кӯмак ба муҳоҷирони он замони тоҷик дар Афғонистон ва нақшу фишори ишон бар ҲНИТ барои сулҳ бо ҳукумат –ба гуфтаи мулло Абдураҳим- ва номугузории кӯча ё хиёбоне дар Тоҷикистон ба номи ишон чӣ назаре доред? (Умар)
Ҷаноби Муҳйиддин Кабирӣ: Ман эътироф ва қабул дорам, ки Аҳмадшоҳи Масъуд шаҳиди роҳи мубориза барои озодӣ аст ва баъд аз таҳлилу баррасӣ нақши ишонро дар сулҳи тоҷикон ва ҳодисаҳои марбут ба Тоҷикистон дар умум мусбат медонам. Замоне ки тоҷикон ба Афғонистон муҳоҷир шуданд бо марҳум устод Бурҳониддини Раббонӣ ва дигар фармондеҳони ҷиҳодӣ онҳоро ҳамчун ҳамватан ва мубориз ҷо дод ва ҳар чӣ дар тавон доштанд аз силоҳу муҳиммот ба муборизони тоҷик кӯмак карданд то битавонанд худро бозсозӣ ва муқовиматро роҳандозӣ кунанд ва бо сари баланд ба кишвар баргарданд, аммо дар марҳилаҳои баъдӣ воқеан ҳолате пеш омад, ки худи устод Раббонӣ ва Аҳмадшоҳи Масъуд таҳти фишори Толибон ва кишварҳои дигар қарор гирифтанд ва аз Кобул ба гӯшае аз Афғонистон гурехтанд ба Тоҷикистони орому босубот ба унвони ақибгоҳ ниёз доштанд, бинобар ин тавонистанд раҳбарияти ҲНИТ ба хусус марҳум устод Сайид Абдуллоҳи Нуриро мутақоид кунанд, ки сулҳ ҳарчӣ зудтар анҷом шавад ба нафъи опозитсия ва ҳамаи тоҷикон ва минтақа аст ва ин талошҳо натиҷа дод ва байни тарафҳо ҳамдигарфаҳмӣ буд. Аммо бояд бидонед, ки Аҳмадшоҳи Масъуд муҷоҳиду мубориз ва инсони ватандӯсту динмеҳвар ва миллатдӯст буд. Ба назари ман агар устод Раббонӣ ва Аҳмадшоҳи Масъуд зинда буданд аз вазъияти имрӯзаи Тоҷикистон розӣ намебуданд. Ман мутаассифона фурсати мулоқот бо Аҳмадшоҳи Масъудро надоштам, аммо бо амонат аз мулоқот бо устоди шаҳид Бурҳониддини Раббонӣ, ки дақиқан як ҳафта пеш аз шаҳодаташ дар ҳошияи конфронси Ваҳдати исломӣ дар Теҳрон сурат гирифт мегӯям. Устоди шаҳид ба маҳалли зисти худашон даъват кард ва мо ҳам бо ҷамъе аз дӯстон мисли Сайидумар Ҳусейнӣ, Шамсуддини Сайид ва дигарон ба дидори ишон рафтем ва гуфтугӯи тулонӣ бо ҳам доштем. Ишон ҷумлаи аҷибе гуфт, ки ман аз ин рафторҳои бародарам – Эмомалӣ Раҳмонро бародар хитоб кард- хеле нороҳатам ва аслан намефаҳмам, ки чаро чунин мекунад. Ният дорам ба Тоҷикистон сафар кунам ва бигӯям, ки мо барои як вазъияти дигар талош карда будем ва мо мехостем сулҳи пойдор ва ҳамдигарфаҳмӣ бошад ва ин дақиқан ҳамон шабурӯзе буд, ки ҳукумати Тоҷикистон фишори зиёд бар рӯи опозитсия ба хусус ҲНИТ-ро оғоз карда буд ва баҳси маҳдудият ва мубориза бо ҳиҷоб, тарошидани риш ва бастани масҷидҳо, ки ахбораш дар дунё пахш шуда буд ва устод Бурҳониддин Раббонӣ хеле аз он вазъият нороҳат буд. Конфронс дар тобистон дар Теҳрон баргузор шуда буд ва мо чанде баъд дар моҳи сентябр Анҷумани ҲНИТ-ро баргузор карданӣ будем аз устод Раббонӣ дархост кардем, ки ба Тоҷикистон биёед ва ҳам ин паёми худро ба масъулони ҳукумат бирасонед ва ҳам дар Анҷумани ҲНИТ ширкат кунед. Устоди шаҳид пазируфт ва гуфт, ки сафаре барои мулоқот ва табобат ба Дубай дорам ва баъд аз он ба Тоҷикистон хоҳам омад, аммо тақрибан се рӯз аз ин мулоқот гузашта буд, ки хабари шаҳодати устод Раббониро дар Кобул ба мо гуфтанд, ман хеле шок шудам ва тааҷҷуб кардам, чун қарор буд устод дар Дубай мебуд, вале баъд маълум шуд, ки барои мулоқоти вижа бо намояндаи Толибон ба Кобул даъват шуда ва дар онҷо хиёнаткорона ба шаҳодат расид.
Ман мутмаинам, ки агар шаҳид Аҳмадшоҳи Масъуд ҳам зинда мебуд ҳамин дидгоҳи устод Раббониро нисбати вазъияти имрӯзаи Тоҷикистон медошт. Ҳар коре барои зинда нигаҳ доштани ёду хотираи устоди шаҳид Раббонӣ ва шаҳид Аҳмадшоҳи Масъуд анҷом шавад хоҳ номгузории хиёбон ё макони дигар мо ҷонибдорӣ мекунем ва онҳо сазовори бештар аз ин ҳастанд.
Аз интихоботи кишвари ҳамсоя ва дӯсти мо Афғонистон чӣ интизор доред ва натиҷаи он чӣ таъсире дар равобити дуҷониба бо кишвар ва минтақа хоҳад дошт? (Умар)
Ман аз мардум ва масъулони ҳамсояи азизи худамон умед дорам, ки интихоботро тавре ҷамъ кунанд, ки ба нафъи миллати Афғонистон бошад ва иҷозат надиҳанд, ки ин кишвар вориди буҳрони ҷадид шавад. Афғонистон мушкилоти зиёд дорад, вале бояд бо эҷоди фазои муносиб ба сулҳи миллӣ бирасанд. Ман боварӣ дорам, ки ақли солим пирӯз мешавад ва ҳамаи тарафҳое, ки дар интихобот ширкат кардаанд ба райъи мардуми Афғонистон эҳтиром хоҳанд гузошт ва раъйи воқеиро эълон хоҳанд кард. Аз тарафи дигар миллат ва сиёсатмадорони Афғонистон бо интихобот на танҳо барои ҷаҳониён, балки барои мардуми мо ҳам дарс доданд, ки чигуна дар шароити ҷангу буҳронӣ метавон интихоботи нисбатан демократиро бо ширкати номзадҳо ва дидгоҳҳои зиёду гуногун баргузор кард ва нишон дод, ки дар ин замина аз кишварҳои Осиёи Марказӣ пештар аст. Мутаассифона бархе аз коршиносон аз ҷумла ҳамватанони мо вақте мехоҳанд Тоҷикистон ва тоҷиконро бо дигарӣ муқоиса кунанд Афғонистонро мисол мезананд, дар ҳоле ки бехабар аз мардуми ҷабрдида, вале сарбаланду озодихоҳи Афғонистон аз мо як сару гардан пеш рафтаанд. Дар ин кишвар даҳҳо шабакаи телевизионии мустақил амал мекунад ва мардуми Тоҷикистон ба далели озодӣ ва баҳсу гуногунандешӣ ин шабакаҳоро бештар тамошо мекунанд. Агар миллати Афғонистон ҳар чӣ зудтар аз ин ташаннуҷ ва бархурд раҳо шавад боварӣ дорам дар муддати кӯтоҳ намунаи кишвари озоду пешрафта хоҳад шуд. Мо тоҷикистониён ҳам бояд рақобати солиму ошкори интихоботиро аз бародарони афғонистонии худ биёмӯзем. Ин дарси бузурге буд, ки аз ҳамсоякишвар гирифтем.