Ҳазорон нафар эътирозгарон дар маркази Телавив барои тазоҳуроти 37-уми ҳафтаи зидди ислоҳоти додгоҳии ҳукумати Бенямин Нетаняҳу дар пасманзари амиқтар шудани бӯҳрони конститутсионӣ ва баъд аз муҳокимаи Додгоҳи олӣ дар бораи қонунӣ будани яке аз қонунҳои калидӣ, ки порлумон (Кнессет) дар чаҳорчӯби ислоҳот тасвиб шуд, ҷамъ омаданд.
Дар тӯли 37 ҳафта эътирозҳо дар саросари кишвар рӯзҳои шанбе баргузор мешуданд, аммо созмондиҳандагони ин ҳафта тазоҳуротро ба рӯзи якшанбе интиқол доданд, то ба таҷлили дурӯзаи соли нави яҳудӣ (Рош Ҳашана) рост омад. Исроилиён соли нави 5784-ро тибқи тақвими яҳудӣ дар ғуруби офтоб рӯзи ҷумъа оғоз карданд.
Рамзи эътироз дар Телавив Эъломияи истиқлолияти соли 1948 буд, ки таъсиси давлати Исроилро эълон карда, принсипҳои асосии мавҷудияти онро ҳамчун давлати демократии яҳудиён муайян кардааст. Издиҳоми ҳазорон нафар эътирозгарон бо як нусхаи бузурги ин санад чанд даҳҳо метр дарозӣ аз булвори Ротшильд ба кӯчаи Каплан раҳпаймоӣ карданд.
Эъломияи истиқлол яке аз мавзӯъҳои баҳси рӯзи 12 сентябр дар Додгоҳи Олии Исроил буд, ки дар он қонуне, ки моҳи июл дар бораи лағви “омили оқилона” қабул шуда буд, баррасӣ шуд. Он судњо, аз љумла Суди Олиро аз имкони эътироз ба ќарорњои њокимияти иљроия, ки мумкин аст “берун аз њудуди асос” њисобида шаванд, мањрум мекунад. Ин қонун бо таҳрими пурраи мухолифин ва дар пасманзари эътирозҳои оммавӣ дар саросари кишвар қабул шуд.
Адвокат Илан Бомбах, ки дар додгоҳ аз мавқеъи ҳукумат дифоъ мекард, Эъломияи истиқлолиятро як санади “шитобкорона” номид, ки аз ҷониби афроди “интихобнашуда” имзо шудааст. Ба гуфтаи ӯ, 37 нафаре, ки ин санадро имзо кардаанд, намояндагии ҷомеаи Исроил набуда, дар миёни онҳо ҳамагӣ ду зан ва араб набудааст. Вакили мудофеъи ҳукумат таъкид кард, ки Эъломияи истиқлолият эътибори ҳуқуқӣ надорад ва таъкид кард, ки бовар кардан ғайриимкон аст, ки он барои наслҳои оянда бунёдӣ хоҳад буд. Чунин изҳорот боиси баҳси тунд дар додгоҳ ва норозигии он қишри ҷомеа, ки мухолифи ислоҳоти судӣ мебошанд, гардид. Баррасии қонунгузории калидии ислоҳоти додгоҳӣ, ки барои нахустин бор дар таърих ҳайати комили 15 додрасро дар бар гирифт, беш аз 13 соат идома кард ва замони эълони ҳукми ниҳоӣ ҳанӯз маълум нест.
Агар судяҳо дар бораи лағви қонун қарор қабул кунанд, ки ин як ислоҳот ба яке аз қонунҳои ба истилоҳ бунёдӣ аст, ин бори аввал дар таърихи Исроил хоҳад буд, ки Додгоҳи олӣ чунин қонунҳоро лағв мекунад – муқаррароти мушаххасе, ки асоси қонунро ташкил медиҳанд. Конституцияи ояндаи Исроил. Дахолати эҳтимолии бесобиқаи Додгоҳи олӣ ба қонунҳои бунёдӣ ва саркашии эҳтимолии ҳукумат аз иҷрои қарорҳои он метавонад бӯҳрони конститутсионии Исроилро ба сатҳи нав барорад.
Давлати Нетаняҳу дар тӯли 37 ҳафта бо эътирозҳои бесобиқа алайҳи таҷдиди куллии низоми ҳуқуқии ин кишвар рӯбарӯ шудааст. Дар баъзе рӯзҳо, ба гуфтаи созмондиҳандагони тазоҳурот, то ним миллион нафар ба кӯчаҳои шаҳрҳои Исроил баромаданд, ки ин барои кишваре, ки беш аз даҳ миллион нафар аҳолӣ дорад, рақами хеле муҳим аст. Эътирозҳо аксаран бо бархӯрд бо пулис, боздоштҳо, бастани шоҳроҳҳо, масирҳои нақлиёт ва ҳатто фурудгоҳ ҳамроҳ мешаванд.
Ҳомиёни ислоҳот мегӯянд, аз байн бурдани “стандарти оқилона” зарур аст, то ҳукумати ба таври демократӣ интихобшуда сиёсатҳоеро амалӣ созад, ки ба аксарияти шаҳрвандон манфиатовар бошад. Мухолифони ин қонун бар ин назаранд, ки дахолати Додгоҳи олиро дар ҳолатҳое, ки мансабдорони интихобшуда қарорҳои худсарона, шадид ва фасодкорӣ қабул мекунанд, мушкилтар мекунад.