Вазири дифои Русия дар нишасти Шӯрои вазирони дифои кишварҳои узви СПАД дар Минск аз дахолати Ғарб ба умури дохилии Афғонистон изҳори нигаронӣ кард.
Амрико ният дорад аз зарфиятҳои ҷангҷӯёни афғонистонӣ барои ноором кардани вазъ дар Осиёи Марказӣ истифода намояд.
Дар ин бора, вазири дифои Русия Сергей Шойгу дар нишасти Шӯрои вазирони дифои кишварҳои узви СПАД дар Минск изҳор дошт.
Вай гуфт:
“Таҳдиди асосӣ аз гурӯҳҳои мусаллаҳи ғайриқонунӣ аст, ки пас аз ба қудрат расидани толибҳо* мавқеъҳои худро дар ин кишвар ба таври қобили мулоҳиза таҳким бахшидаанд”.
Илова бар ин, вазири дифои Русия аз дахолати кишварҳои Ғарб ба умури дохилии Афғонистон изҳори нигаронӣ кард.
Шойгу қайд кард:
“Мо боварӣ дорем, ки Иёлоти Муттаҳида тасмим дорад аз зарфиятҳои ин созмонҳои террористӣ барои ноором кардани вазъ дар минтақа истифода кунад”.
Вай зикр кард, ки “бо ин мақсад интиқоли ҷангҷӯёни гурӯҳҳои назоратмешуда аз Ховари Миёна ба Афғонистон сурат гирифтааст”.
Шойгу таъкид кард:
“Дар оянда вуруди онҳо ба кишварҳои ҳамсоя, аз ҷумла, барои содир кардани амалҳои террористӣ имконпазир аст”.
Ба гуфтаи вай, бояд талошҳо дар самти Афғонистон ҳамоҳанг шавад.
Вай гуфт:
“Дар ин шароит мо муҳим медонем, ки таваҷҷуҳи зарурӣ ба машқҳои муштарак ва ҳам дар заминаи дуҷониба ва ҳам дар шаклҳои бисёрҷониба дода шавад”.
Дар ҳамин ҳол, Сергей Шойгу таъкид кард, ки “ба ҷои эҳёи Афғонистон пас аз хуруҷи фаврӣ аз Кобул, кишварҳои НАТО бо роҳҳои мухталиф талош доранд ҳузури низомии худро дар минтақаи Осиёи Марказӣ барқарор кунанд”.
Хулоса кард вазири дифои Русия:
“Мо инро як таҳдиди мустақим ба субот ва дар маҷмуъ ба тамоми фазои СПАД мешуморем”.
Қаблан вазирони дифои Русия ва Белорус санадеро имзо карданд, ки тартиби нигаҳдории силоҳи ҳастаии ғайристратегии Русияро дар як анбори махсус муайян мекунад.
Ба гуфтаи Шойгу, чораҳои татбиқшаванда “ба тамоми ӯҳдадориҳои ҳуқуқии мавҷудаи байналмиллалӣ мувофиқат мекунанд”.
Ба гузориши манобеи хабарӣ, нимаи дувуми апрел ҳайате муташаккил аз мақомоти оли рутбаи вазорати хазонадории Амрико, Биритониё ва Иттиҳодияи Аврупо аз остона ва Бишкек боздид мекарданд. Ҳадаф аз ин сафар баррасии таҳримҳои зидди Русия ва риояти он тавассути кишварҳои Осиёи Марказӣ аст.
“Март Сариф”, коршиноси улуми сиёсӣ гуфт: бар асоси эъломи манобеи ғарбӣ, Қирғизистон ва Қазоқистон каналҳое ҳастанд, ки Русия маҳсулоти таҳримии худро аз онҳо дарёфт мекунад. Ба эҳтимоли зиёд, ин навъе фишори сиёсӣ барои масдуд кардани арзаи колоҳои таҳримӣ аст. Ғарб фишори қудратманде бар кишварҳои минтақа ворид ва ҷойгузинҳои монанди кумаки молӣ ва кумаки техникиро барои ҷазби онҳо ба самти худ ироа хоҳад кард.
Вай афзуд: ахиран “Оқилбек Ҷаббаров”, нахуст вазири Қирғизистон аз Амрико боздид кард ва фикр мекунам то ҳадде ба ҳамин далел низ бошад. Амрикоиҳо ҳозиранд 100 миллион доллар барои филмбардории филми “Манас” ихтисос диҳанд, ин кор барои таъсиргузорӣ бар умуми мардум аст.
Март Сариф мӯътақид аст, ки дар ҳоли ҳозир мубориза барои ҷазби Осиёи Марказӣ ба далели ҷанг дар Украина ташдид шудааст.
Ин коршиноси улуми сиёсӣ мӯътақид аст, ки талошҳои барои хориҷ кардани кишварҳои минтақа аз Русия ва фосила гирифтан вуҷуд дорад. Ғарб шонси зиёде дорад ва ба ин далел аст, ки созмонҳои зиёде вуҷуд дорад, ки мо вом ва кумакҳои мухталиф дарёфт мекунем. Онҳо аҳруми қудратманде бар Қирғизистон доранд. Дар мавриди инки мақомоти мо чигуна вокуниш нишон хоҳанд дод, мавзӯӣ интихоб аст.
Эмил Ҷураев, коршиноси улуми сиёсӣ низ мӯътақид аст, ки сафари ҳайате аз мақомоти баландпояи кишварҳои ғарбӣ таҳрим кунанда, сигнали равшане аст, ки кишварҳои ғарбӣ масирҳои инҳирофӣ дар нақзи таҳримҳои худро мушкили ҷиддӣ мебинанд. Барои кишварҳои Осиёи Марказӣ ин як мавзӯъи бисёр муҳим, ҳассос ва аз назари дипломатик нороҳат кунандааст, ба ин далел, ки мо бо Маскав тафоҳуми яксоне дорем, аммо кишварҳо бояд ҳамсу бо ин таҳримҳо рафтор кунанд.
Вай таъкид кард: воқеият ин аст, ки акнун кишварҳои бисёр каме ҳастанд, ки таҳримҳоро нақз карда ва аз ин тариқ дар ҷанги Русия ва Украина кумак кунанд. Чизе, ки ба назар ман набояд барои давлат қобил қабул бошад. Дар айни ҳол, давлат ва ҷомеа бояд дарк кунанд, ки вақте пойи таҳрим ба миён меояд, фақат колоҳои хонагӣ ё маводди ғизоиро шомил намешавад. Ин амр дар мавриди колоҳои низомӣ низ сидқ мекунад. Содироти муҷаддади колоҳои низомӣ мустақим набояд анҷом шавад.
Эмил Ҷураев гуфт: сафари ахири нахуст вазири Қирғизистон ба Иёлоти Муттаҳида бештар на бо сиёсати таҳрим, балки бо масоили молӣ ҳал шуда ва гуфтугӯ бо Амрико муртабит аст. Дар айни ҳол ин боздид бештар бо пурсиш аз банки ҷаҳонӣ ва ҷаласоти баҳораи солона тавассути ин созмон муртабит буд.
Ба гуфтаи вай, мо бояд тасмим бигирем, ки чӣ чизе дуруст аст ва чӣ чизе нодуруст аст ва бо қонуни асосӣ ва қонунманд рафтор кунем.
Шоёни зикр аст, ки боздиди намояндагони хизонадории Амрико танҳо ба Қирғизистон ва Қазоқистон марбут нест. Ин ҳайат аз теъдоде аз кишварҳои аврупоӣ аз ҷумла Швейтсария ва Утриш боздид хоҳанд кард.