Ба нақл аз сомонаи ТАСС, Михаил Горбачёв дар Бемористони марказии клиникии шаҳри Маскав даргузашт, иттилоъ додааст.
Пас аз сари қудрат расидан, Михаил Горбачёв кӯшиш кард, ки муносибатҳо бо ИМА ва Аврупои Ғарбиро беҳтар кунад. Моҳи декабри соли 1984 Горбачёв ва ҳамсараш Раиса бо даъвати сарвазири Бритониё Маргарет Тэтчер, ки дар маросими дафни Андропов бо ӯ шинос шуда буд, ба Лондон ташриф оварданд.
Гуфтугӯҳо дар фазои ғайрирасмӣ ва махфӣ дар қароргоҳи Чеккерс гузаштанд, Горбачёв ба масъалаҳои халъи силоҳ таваҷҷӯҳ зоҳир кард.
“бонуи оҳанин” ба президенти ИМА Роналд Рейган навиштааст: “Ман ӯро бешубҳа як нафаре пайдо кардам, ки бо ӯ метавон кор кард. Ӯ кушод ва бомаърифат аст. Ӯ меҳрубону ҷаззоб ва хушгуфтор аст”.
Дар корномаи сиёсии корманди ҳизби шӯравӣ ва “падари бозсозӣ” – хотимаи Ҷанги Сард, хуруҷи нерӯҳои шӯравӣ аз Афғонистон, ошкорбаёнӣ ва барҳам додани низоми якҳизбӣ, ислоҳоти аввалини иқтисодӣ дар Иттиҳоди Шӯравӣ ва ҷоизаи сулҳи Нобел дар соли 1990 мавҷуд аст.
Сиёсатмадоре, ки “тафаккури нав” -ро эълом мекард, ки равобити хориҷии Иттиҳодро бо Ғарб тағйир додааст, ба бузургтарин нокомии ҳамосавӣ – фурӯпошии кишвар айбдор мешавад.
Худи Горбачёв ҳамеша боварӣ дошт, ки “онҳое, ки табаддулотро дар моҳи августи соли 1991 ташкил карданд ва пас аз кудато аз мавқеи сусти президенти ИҶШС истифода карданд, масъули поёни бозсозӣ ва фурӯпошии Иттиҳоди Шӯравӣ ҳастанд”.
Ӯ қаблан дар яке аз мусоҳибаҳояш бо рӯзномаи бритониёии The Times гуфта буд, ки агар Иттиҳоди Шӯравиро аз фурӯпошӣ наҷот меёфт, ҷаҳон дигар хел мешуд ва олам беҳтар мешуд.
Раҳбари собиқи ИҶШС гуфт: “Ҷаҳон чӣ гуна менамуд, агар Иттиход ҳифз мешуд, -таърих агару магарро намедонад. Аммо ман фикр мекунам, ки ҷаҳон беҳтар мешуд. Ин устувортар, бехатартар ва одилтар мебуд”.
Горбачёв таъкид кард, ки суқути Иттиҳоди Шӯравӣ “натиҷаи ниҳоӣ” -и бозсозӣ набуд.
Соли 1999, Горбачёв ҳамсарашро аз даст дод. Раиса Максимовна дар Олмон, ки табобат мегирифт, даргузашт.Пас аз рафтан аз мансаби Президенти ИҶШС, ӯ ба шавҳараш дар сохтан ва кори Фонди Горбачёв кӯмак кард.