Коршиносони барҷастаи бахши беҳдошт ва дармон, тасмими Доналд Трамп, раиси ҷумҳури Амрико дар қатъи будҷаи Созмони ҷаҳонии беҳдошт (WHO) дар авҷи густариши вируси маргбори коронаро “ҷиноят алайҳи башарият” ва иқдоми “манфур” тавсиф карданд, ки ба қимати ҷони башарият тамом мешавад.
Бино ба гузориши рӯзномаи англисии Гордиян, дабири кулли Созмони Милал ин тасмими Трампро ба шиддат маҳкум кард ва гуфт, ки Созмони ҷаҳонии беҳдошт “бисёр барои талошҳои ҷаҳон ба манзури ғалаба бар корона ҳоизи аҳамият аст”.
Охири рӯзи гузашта ба вақти маҳаллӣ, Трамп эълон кард, ки кумакҳои молии Амрикоро ба Созмони ҷаҳонии беҳдоштро ба баҳонаи “мудирияти бад ва пинҳонкорӣ” ин созмон дар буҳрони ношӣ аз паҳншавии корона, ба муддати 60 то 90 рӯз ба ҳолати таълиқ меоварад то баррасиҳои лозим дар ин заминаро сурат диҳад.
Ричорд Хуртун, сардабири маҷаллаи пизишкии Линест, тайи ёддоште, ин тасмими Трампро ҷиноят алайҳи башарият тавсиф кард ва навишт, ки ин иқдом “ҷурм алайҳи башарият аст”. Тамоми донишмандон, тамоми коркунони беҳдошт ва дармон ва тамоми шаҳрвандон бояд дар муқобили он истодагӣ кунанд ва бо ин хиёнати таассуфбор алайҳи иттиҳоди ҷаҳонӣ ба мухолифат бипардозанд.
Антонио Гуттериш, дабири кулли Созмони Милал дар ин хусус гуфт, ки “ҳамакунун замони қатъи будҷа” ва ё суол пурсидан дар бораи хатоҳо нест ва тавзеҳ дод: “замоне, ки дар ниҳоят авзоъ дар бораи ин бемории ҳамагир тағйир кунад, замоне бояд бошад, ки комилан ба ақиб нигоҳ биандозем то бифаҳмем, ки читавр чунин беморӣ ба вуҷуд омад ва ба сурати мухарриб ва ба суръат дар саросари ҷаҳон паҳн шуд ва инки чигуна тамоми онҳое, ки дар ин қазия даргир буданд ба ин буҳрон вокуниш нишон доданд”.
Вай идома дод: “дарсҳое, ки омӯхта мешавад барои расидагии муассир ба чолишҳои мушобеҳ, ки мумкин аст дар оянда буруз пайдо кунад, зарурӣ аст, аммо феълан замони коҳиши манобеи амалиётҳои Созмони ҷаҳонии беҳдошт ва дигар созмонҳои башардӯстона барои муқобила бо ин вирус нест.”
Доктор Омош Адилҷо, донишманди барҷастаи маркази амнияти беҳдошти донишгоҳи Ҷонз Ҳопкинз, низ дар ин хусус гуфт, ки Созмони ҷаҳонии беҳдошт иштибоҳе муртакиб нашудааст ва эҳтимолан ба ислоҳоте ниёз дорад, аммо ин иқдомот бояд баъд аз убур аз буҳрони корона бошад ва “набояд дар авҷи густариши ин бемории ҳамагир чунин иқдомоте (қатъи будҷаи Созмони ҷаҳонии беҳдошт) сурат гирад.”
Доктор Ноҳид Баҳодилё, пизишки бемориҳои уфунӣ ва устодёри донишкадаи пизишкии донишгоҳ бӯстун ин тасмими Трампро “як фоҷиа” хонд.
Лури Гарт, узви аршади собиқи андешкадаи шӯрои равобити хориҷии Амрико ин тасмими Трампро “манфур” тавсиф кард, ки аз сӯи раиси ҷумҳури “кинатӯзи” Амрико гирифта шудааст ва ба қимати ҷони башарият тамом мешавад.
Ловренс Гостин, мудири маркази беҳдошти умумӣ ва ҳуқуқи башари Созмони ҷаҳонии беҳдошт пешбинӣ кард, ки Амрико дар ниҳоят шикаст бихӯрад, зеро кишварҳои дигар ин халаъро бо афзоиши будҷаи Созмони ҷаҳонии беҳдошт пур хоҳанд кард.
Доктор Потрис Ҳарис, раиси анҷумани пизишкии Амрико низ тасмими Трампро “гоми хатарнок дар масири иштибоҳ” тавсиф кард, ки “кумаке ба тасҳили шикасти корона намекунад” ва аз раиси ҷумҳури Амрико хост дар ин замина таҷдида назар кунад.
Аз тарафи дигар тасмими раиси ҷумҳури Амрико барои қатъи кумак моли ба Созмони беҳдошти ҷаҳонӣ (WHO) он ҳам дар авҷи густариши вируси корона, бо интиқоди шадиди Олмон ва Чин мувоҷеҳ шуд.
Сергей Риёбков, муовини вазири хориҷаи Русия низ рӯзи чаҳоршанбе аз иқдоми Доналд Трамп, раиси ҷумҳури Амрико мабнӣ бар таълиқи кумакҳои молии ин кишвар ба Созмони беҳдошти ҷаҳонӣ интиқод кард ва таъкид кард, ки Вашингтон ҳамлаи бештар ба ин созмонро мутаваққиф кунад.